รียน ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาศรีสะเกษ เขต 3
ก่อนเรื่องอื่นใด ขอแสดงความยินดีกับท่านในการรับหน้าที่และตำแหน่งใหม่ หากแต่ภาระและปัญหาที่รออยู่เบื้องหน้า ดูจะเป็นเรื่องที่ท้าทายความสามารถในการบริหารจัดการของท่านยิ่งนัก และคงต้องขออนุญาตชี้แจงกับท่านด้วยว่า ผมมิได้มีส่วนได้เสียหรือมีผลประโยชน์ทับซ้อนอันใด อยู่ภายในเขตพื้นที่การศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ผมขอเสียมารยาทให้ท่านช่วยอ่านนิทานแล้วขอความกรุณาช่วยตอบคำถามหลังจากการอ่านนิทาน เริ่มกันเลยนะครับ

กาลครั้งหนึ่ง....เมื่อไม่นานนี้ มีหมู่บ้านแห่งหนึ่งที่ไม่มีผู้ใหญ่บ้านปกครองดูแล เพราะผู้ใหญ่บ้านคนเดิมถูกย้ายไปปกครองดูแลหมู่บ้านอื่น และหลวงก็ยังไม่ได้ส่งผู้ใหญ่บ้านคนใหม่มาดูแล บริเวณ ทางเข้าหมู่บ้านมีบ่อน้ำ ซึ่งคนในหมู่บ้านและผู้สัญจรไปมาใช้น้ำจากบ่อน้ำแห่งนี้ในการดื่มกินแก้กระหาย โดยที่ผ่านมาทางหมู่บ้านได้จัดคนมาทำหน้าที่ดูแล ความสะอาดและสุขอนามัยของบ่อน้ำแห่งนี้ ซึ่งขอเรียกว่า “คนดูแลบ่อน้ำ” และตรงบ่อน้ำนี้เอง
มีกระดานสำหรับเขียนข้อความข่าวสารที่ใช้สื่อสาร ให้ทั้งคนในหมู่บ้านและผู้สัญจรไปมา ได้รับรู้เรื่องราวและความเป็นไปต่างๆในหมู่บ้าน กระดานอันนี้ทุกคนมีสิทธิ์ที่จะเขียนสารให้ใคร ๆ ที่ผ่านไปมารับรู้ได้ กระดานอันนี้ก็อยู่ภายใต้การดูแลของคนดูแลบ่อน้ำด้วย

เหตุการณ์เป็นไปอย่างปกติจนอยู่มาวันหนึ่ง.....
มีคนในหมู่บ้านคนหนึ่งดื่มน้ำจากบ่อน้ำแห่งนี้ เมื่อกลับบ้านไปปรากฏว่าเกิดอาการท้องเสีย จึงมาเขียนข้อความที่กระดานความว่า “ถึงคนดูแลบ่อ...น้ำในบ่อมีเชื้อโรคหรือเปล่า ผมดื่มไปแล้วเกิดอาการท้องเสีย” ทางผู้ดูแลเมื่ออ่านข้อความแล้วก็ตรวจสอบน้ำในบ่อ ปรากฏว่าน้ำในบ่อมีเชื้อโรคอยู่จริง จึงพยายามหาทางแก้ไข แต่ผู้ดูแลบ่อ ก็ลบข้อความที่เขียนเตือนเรื่องเชื้อโรคในบ่อบนกระดานออก และไม่เขียนคำเตือนเรื่องเชื้อโรคใด ๆ วันเวลาผ่านไป นานวันเข้า ก็มีคนท้องเสียจากการดื่มน้ำจากบ่อ ทั้งคนในหมู่บ้านและคนที่สัญจรไปมามากขึ้นเรื่อยๆ จนในที่สุดหลาย ๆ คน ก็รู้ว่าสาเหตุของอาการท้องเสียมาจากน้ำในบ่อ หลายคนพยายามเขียนคำเตือนถึงการดื่มน้ำจากบ่อบนกระดาน บางคนเขียนถึงวิธีกำจัดเชื้อโรคในน้ำ เพื่อให้คนดูแลบ่อนำไปแก้ไขปัญหา แต่ทุกครั้งข้อความต่าง ๆ ที่เขียนถึงเรื่องเชื้อโรคจากน้ำในบ่อก็จะถูกผู้ดูแลบ่อ ลบทิ้งทุกครั้งไป ผู้ที่ท้องเสียเริ่มมีจำนวนมากขึ้น บางคนที่ร้างกายแข็งแรง ก็ดูแลรักษาตัวเองไม่นานก็หาย แต่ก็มีหลายคนที่ต้องเสียเงินซื้อยามาทานเพื่อรักษาอาการดังกล่าว
เสียค่ายา 100 บาทบ้าง 200 บาทบ้าง 300 บาทบ้าง ตามแต่โรงหมอในหมู่บ้านจะเรียกค่ารักษา ในจำนวนคนที่ดื่มน้ำจากบ่อ มีคนหนึ่งที่เป็นคนสัญจรผ่านทาง ไม่ใช่คนในหมู่บ้าน พอดื่มน้ำลงไปก็รู้ว่าน้ำในบ่อมีเชื้อโรค จึงรีบรักษาตัวทำให้ไม่ต้องเสียค่ายาค่ารักษา แต่คนสัญจรผู้นี้ก็มาเขียนข้อความทวงถามความรับผิดชอบจาก ผู้ดูแลบ่อ
มีการเขียนตอบโต้จากพรรคพวกของคนดูแลบ่อ แต่ไม่มีข้อความชี้แจงจากผู้ดูแลบ่อ เหตุการณ์เป็นแบบนี้ไปราว 3 เดือน การกำจัดเชื้อโรคจึงสำเร็จ โดยที่ทางผู้ดูแลบ่อทำการย้ายบ่อใหม่ เมื่อแก้ไขปัญหาเสร็จ ผู้ดูแลบ่อก็เขียนข้อความไว้บนกระดานว่า “ขออภัยในความไม่สะดวก ปัญหาเกิดจากการย้ายบ่อน้ำ” เมื่อคนสัญจรคนเดิมผ่านมาเห็นเข้าก็ทนไม่ได้เพราะรู้สึกว่าผู้ดูแลบ่อบิดเบือนข้อมูล ไม่ยอมรับความบกพร่องในหน้าที่จนทำให้มีผู้ท้องเสียจำนวนมาก จึงพยายามเขียนข้อความ ทวงถามความรับผิดชอบและคำขอโทษจากผู้ดูแลบ่อ หลังจากย้ายบ่อน้ำใหม่ผู้ดูแลบ่อได้พยามหาสิ่งของมาบดบังกระดานนั้น และที่บ่อแห่งใหม่ก็ไม่ติดกระดานเขียนข้อความ จนเวลาผ่านไปราว 1 เดือน ถึงติดกระดานเขียนข้อความ ที่บ่อน้ำแห่งใหม่ เมื่อกระดานที่บ่อน้ำใหม่ถูกติดตั้ง คนสัญจรคนเดิมก็ไปเขียนข้อความทวงถามความรับผิดชอบและคำขอโทษ คราวนี้ผู้ดูแลบ่อเขียนข้อความตอบมาว่า “เนื่องจากบ่อน้ำแห่งนี้ขุดจากเครื่องจักรเหมือน ๆ กับบ่อน้ำในหลาย ๆ หมู่บ้าน ทางผู้ดูแลก็ไม่ได้มีเจตนาปล่อยเชื้อโรคลงสู่บ่อ หากคนสัญจรมีวิธีกำจัดเชื้อโรคที่ดีๆ ก็แนะนำมาได้ ยินดีจะบอกคนในหมู่บ้าน” ทั้งที่ในตอนก่อนย้ายบ่อน้ำ หลาย ๆ คนก็ได้พยายามบอกวิธีกำจัดเชื้อโรคแล้ว ผู้สัญจรก็พยายามอธิบายถึงการเรียกร้องความรับผิดชอบ ที่ขอเพียงให้ผู้ดูแลบ่อเขียนข้อความขอโทษต่อคนที่ท้องเสีย โดยพยายามบอกว่า คนดูแลบ่อในฐานะที่เป็นคนที่กินเบี้ยหวัดจากหลวง มีหน้าที่ดูแลทุกข์สุขของคนในหมู่บ้านและคนอื่น ๆ ควรตระหนักถึงความที่เป็น “คนของหลวง” เมื่อทำหน้าที่บกพร่องก็ควรจะแสดงความรับผิดชอบและกล่าวคำขอโทษ จากนั้นมีคนมาเขียนข้อความเถียงแทนผู้ดูแลบ่อ โดยพยายามกล่าวร้ายต่อผู้สัญจรคนนั้นว่ามีเจตนาไม่หวังดีบ้าง ว่าผู้ดูแลบ่อทำหน้าที่ดีแล้วบ้าง ที่สำคัญบอกว่าตัวเองก็ดื่มน้ำจากบ่อ ไม่เห็นเป็นไรเลย คนอื่นๆ ที่ดื่มก็ไม่มีใครเป็นอะไร จนมีหลายๆคนที่ท้องเสียทนไม่ได้ เริ่มเขียนข้อความแสดงตัวว่าท้องเสียจากการดื่มน้ำในบ่อและทวงคำขอโทษ จนในที่สุดมีข้อความหนึ่งเขียนบอกว่า “ไม่ได้เข้าข้างใครนะ แต่ทางผู้ดูแลบ่อควรจะขอโทษ เขาขอแค่คำขอโทษ ไม่ได้ขอให้ไปผูกคอตาย และถ้าขอโทษจะได้รับคำชมมากกว่าถูกตำหนิ” ข้อความนี้ลงชื่อว่า รองผู้ใหญ่บ้านเป็นคนเขียน เมื่อข้อวามนี้ถูกเขียนได้ไม่นาน ยังไม่ทันที่จะมีผู้ได้อ่านมากนัก ผู้ดูแลบ่อก็จัดการทำลายกระดานเขียนข้อความทั้งที่บ่อเก่าและบ่อใหม่ทิ้ง และในที่สุด วันนี้หลวงท่าน ก็ได้ส่งผู้ใหญ่บ้านคนใหม่มาดูแลหมู่บ้านแห่งนี้........


อยากเรียนถามท่าน ผอ. ว่า

ผู้ใหญ่บ้านคนใหม่ควรจะทำอย่างไร หากผู้สัญจรคนเดิม มาร้องเรียนทวงความรับผิดชอบโดยการเขียนข้อความขอโทษ จากคนดูแลบ่อ ซึ่งเป็น “คนของหลวง” ที่อยู่ภายใต้บังคับบัญชา ผู้ใหญ่บ้านคนใหม่ควรจะทำนิ่งเงียบไม่ใส่ใจต่อเรื่องที่เกิดขึ้นเพราะไม่ได้เกิดขึ้นในสมัยของตน ควรนิ่งเงียบไม่ใส่ใจเพราะยังไงคนดูแลบ่อนั้น จะถูกจะผิดยังไงก็เป็นคนสีเดียวกัน หรือควรทำอย่างไร....

ผมรบกวนท่านช่วยคิดแทนผู้ใหญ่บ้านคนใหม่ด้วยครับว่าควรทำเช่นไร

ขอขอบคุณครับ


ปล. ผมมีนิทานเกี่ยวกับหมู่บ้านแห่งนี้อีกหลายเรื่อง วันหลังขอเสียมารยาทเล่าให้ท่านฟังอีกนะครับ